Wintertarwe of zomertarwe

Het is al tijden erg nat waardoor er nog veel tarwe de grond in moet. Het is onzeker wanneer het land berijdbaar is om tarwe te zaaien. Echter geen paniek het is half november, dus nog voldoende tijd. Hieronder wat informatie over wintertarwe, zomertarwe en het zaaitijdstip. 

Wintertarwe of zomertarwe?

Wat de zaai van wintertarwe in het voorjaar betreft, is het belangrijk én noodzakelijk te wijzen op enkele plantkundige aspecten. Wintertarwe wordt vóór (of eventueel tijdens de winter) gezaaid omdat ze afhankelijk van het ras in de jeugd een bepaald tijd lage temperaturen nodig heeft voor de vernalisatie.

Tijdens die verlengde groeistilstand worden de nodige stoffen gevormd (onder meer gibberelline), die later de aarvorming moeten inleiden. Wintertarwe die na de winter gezaaid wordt, en daardoor geen koude-inductie kreeg, blijft lang uitstoelen zonder door te schieten of zonder rijpe aren te vormen. De aarvorming blijft achterwege of is onvolledig omdat de zeer jonge plant onvoldoende koude doormaakte. Dit is uitgesproken het geval wanneer het weer vanaf begin januari aanhoudend zeer zacht zou zijn. Vandaar dat het aanbevelen van wintertarwerassen geschikt voor voorjaarsinzaai ongetwijfeld niet zonder risico is.

Vanwege de vernalisatie wordt het snelst voldaan als de temperatuur zich beweegt rond het vriespunt tot maximaal 2 a 3 °C. De duur van de vernalisatie is rasafhankelijk en varieert van enkele weken tot 2 maanden. Vanaf de kieming treedt het proces van vernalisatie in. Bij inzaai in herfst en vroege winter wordt dan ook altijd aan de vernalisatiebehoefte voldoen.

De vernalisatiereactie van het gewas hangt af van 2 factoren: de temperatuur tijdens de vernalisatieperiode en de duur van de periode. De vernalisatie is voltooid zodra het meristeem van de plant het stadium van de dubbele ring (begin van de aanleg van aren) heeft bereikt. Dit proces bestaat uit 3 temperatuurfasen:

• De minimumtemperatuur, waarbij geen vernalisatie plaatsvindt, ligt gewoonlijk tussen -1,3 en -4 °C,
• De optimale temperatuur voor de vernalisatie ligt gewoonlijk tussen 3 en 10°C met een hoogtepunt bij 4,9°C.
• De maximumtemperatuur, waarboven de vernalisatie stopt, is 15,7°C.

Uit onderzoeken blijkt dat er tussen 0 en 8°C een duidelijke lineaire vernalisatiereactie is. Men zegt dat echte wintertarwe gedurende een periode van 50 dagen optimale vernalisatietemperaturen nodig heeft. Dit aantal dagen is nodig voor het bereiken van een volledige vernalisatie.

Tot half januari kan wintertarwe gezaaid worden. Na deze periode kan beter voor zomertarwe worden gekozen, want bij zaai na januari is de kans te groot dat wintertarwe niet of onvoldoende generatief wordt. Kies bij voorkeur voor een vroeg ras bij een zaai van wintertarwe na half december om een late oogst te voorkomen.

In tegenstelling tot wintertarwe is er bij zomertarwe voor de generatieve ontwikkeling van de plant geen vernalisatie nodig. In verband met het hogere opbrengstpotentieel wordt meestal de voorkeur gegeven aan wintertarwe. Wanneer het te laat is geworden om wintertarwe te zaaien of te nat is wordt gekozen voor zomertarwe. Zomertarwe wordt vanaf januari/februari uitgezaaid en in augustus van hetzelfde jaar geoogst. De vegetatieperiode ligt tussen 120 dagen en 180 dagen, afhankelijk van het klimaat. Zomerrassen hebben voor het inleiden van de generatieve fase gewoonlijk 5 tot 15 dagen lang temperaturen tussen 7 en 18°C nodig.

Het tarwe zaaizaad staat op veel plaatsen gereed voor zaai alleen de omstandigheden laten een goede zaai nog niet toe. Zorg voor een droge bewaring met een constante temperatuur. Pas op met plaatsen waar ook kiemremmingsmiddelen worden of zijn gebruikt om beïnvloeding van de kiemkracht te voorkomen. Bij late zaai onder moeilijke omstandigheden is het advies om ruim zaaizaad te gebruiken om voldoende aren te kunnen produceren voor een goede opbrengst.

Meer informatie over Wintertarwe lees je in onze folder!