Gewasbeschermings­middelen: trends en emissiereductie

Gepubliceerd op 18 oktober 2023

Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen staat nog steeds volop in de belangstelling. Een recent verschenen trendanalyse laat het gebruik zien van uiteenlopende gewasbeschermingsmiddelen voor de periode 2010-2021. BO Akkerbouw wijst erop dat er nog winst is te behalen bij emissiereductie. Het Actieplan Plantgezondheid en Emissiereductiesprint biedt praktische kennis en handvatten voor telers.

Wageningen University & Research heeft het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen uitgezocht voor een trendanalyse over de periode 2010 tot en met 2021. Heet hangijzer in het middelengebruik is de emissie naar oppervlaktewater. In deze video vertelt Geert Pinxterhuis, projectleider Plantgezondheid bij BO Akkerbouw, met welke relatief eenvoudige maatregelen op het akkerbouwbedrijf minder emissie kan plaatsvinden.

Emissiereductie: De belangrijkste problemen en oplossingen

Trendanalyse geeft beeld

De trendanalyse geeft een beeld van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen per hectare. Het beeld is opgesplitst in de werkwijze van de gebruikte stoffen, zoals fungiciden, herbiciden en insecticiden. Daarnaast is er een indeling gemaakt naar risico, zoals biologische stoffen, laag risicomiddelen en reguliere middelen. De trendanalyse laat zien welke verschuivingen er zijn in het type middelen dat telers gebruiken. Deze trends worden in beeld gebracht over de periode 2010 tot en met 2021.

Emissiereductie: waarom belangrijk?
Wateranalyses laten zien dat nog er nog veel stoffen in Nederlandse wateren voorkomen die gelinkt kunnen worden aan het gebruik in de akkerbouw. De overschrijdingen van de normen voor waterkwaliteit moet naar beneden, zegt Geert Pinxterhuis in deze video.

Pinxterhuis voert nog een reden aan om emissiereductie aan te pakken. Door emissiereductie hebben akkerbouwers zelf in de hand dat het middelenpakket dat er nu nog is, beschikbaar blijft. Als de akkerbouwsector aantoonbaar laat zien dat er minder emissie plaatsvindt, dan is er geen reden om middelen te verbieden, is de redenatie.

Emissiereductie: oorzaken
In de video deelt de projectleider Plantgezondheid de belangrijkste oorzaken van emissie. Dat zijn:

  • Drift, waarbij er middel in de sloot komt tijdens het spuiten. Dit kan gebeuren door bijvoorbeeld harde wind tijdens het spuiten of spuiten te dicht bij de sloot.
  • Perceelemissie, waarbij kort na het spuiten het middel door een regenbui in de sloot terecht komt.
  • Erfemissie, bijvoorbeeld door morsen van een middel.

Tips van collega telers voor emissiereductie
In de video verwijst Pinxterhuis naar Emissiereductiesprint waar telers goede praktijken laten zien aan hun collega telers. Hierbij gaat het om tips als:

  • Vul de veldspuit niet met een vieze slang uit de sloot;
  • Gebruik een kantdop;
  • Harde wind? Stel het spuiten uit tot een later moment;
  • Zorg dat gebruikte kisten en fust overdekt staan;
  • Dat geldt ook voor de veldspuit: zorg dat deze uit de regen staat op het erf;
  • Zet de spuitboom op de juiste hoogte, max. 50 cm boven het gewas.

App helpt bij emissiereductie
Ook is er een app beschikbaar op het platform Farmmaps die helpt om emissie onder controle te krijgen. De app is ontwikkeld in opdracht van BO Akkerbouw. Deze app laat zien waar emissierisico’s zijn en geeft tips om deze risico’s te beheersen. De akkerbouwer kan genomen maatregelen invoeren, waarna de app laat zien waar de akkerbouwer staat in het reduceren van emissie.

Tekst: Kirsten van Valkenburg
Beeld: Bionext