Akkerbouw Update 14 – April 2024

Het wisselvallige weer houdt nog steeds aan en heeft als effect dat de voorjaarswerkzaamheden bijzonder langzaam op gang komen.

Zomertarwe of alternatief 

Voor een goede oogstverwachting is het meest optimale zaaitijdstip voor zomertarwe de maand januari. Inmiddels is dit alweer een gepasseerd station en staan veel telers voor na de overstap van wintertarwe naar zomertarwe nu weer voor het dilemma tot wanneer er zomertarwe gezaaid kan worden voor een nog aanvaardbare oogst. Van de geplande inzaai is nu circa 60-70% ingezaaid. Een aantal percelen hebben het oogstseizoen van afgelopen najaar maar matig overleefd. Tot 15 april kan er onder normale omstandigheden nog zomertarwe gezaaid worden, daarna komen meestal de alternatieven zomergerst of mais naar voren.  

Suikerbieten zaaipercentage en inzet bodemmiddelen 

Het verschilt enigszins per regio, maar het zaaipercentage is nog erg laag en varieert tussen de 1 en maximaal 10%. Op de zandgronden is circa 5% gezaaid. Door de natte omstandigheden en de nog relatief lage bodemtemperatuur is er op deze gronden veel risico op trichodoriden schade. Op alle gronden zijn slakken dit jaar bijzonder actief. Zeker op de NKG percelen is het raadzaam om hier goed om te controleren en tijdig slakkenkorrels in te zetten om schade te voorkomen.

Bodemherbiciden ondersteunen goed in de onkruidbeheersing van probleemonkruiden. De omstandigheden voor werking zijn op dit moment goed. Door de goede werking op veelknopigen wordt veel Centium ingezet. Op het etiket staat als dosering 0,2 ltr Centium, de adviesdosering is echter over het algemeen 0,1 ltr. Pas Centium toe direct na zaai en wacht niet tot vlak voor opkomst. De kans op schadebeelden (witverkleuring) of wegval van planten neemt daarmee toe. Houdt ook rekening met de dosering op de verschillende grondsoorten en organische stofgehaltes.    

Stuifbestrijding

Het is op dit moment nog niet echt aan de orde, maar in de komende maanden krijgen veel percelen hiermee te maken. Vroeger werd dit over het algemeen opgelost door het rijden van mest. Deze uitzonderingsregel bestaat nog steeds voor een aantal regio’s zoals een gedeelte van Oldambt en op Texel. Voor suikerbieten wordt met name op de zandgronden veel gebruikt gemaakt van gerst. Dit kan al vanaf het (voorjaars) ploegen meegenomen worden bijvoorbeeld via een zaaibak op de vorenpakker. Overige zaaimethoden zijn divers tot en met de kunstmeststrooier methode aan toe. Zaaizaadhoeveelheden variëren tussen de 15 en 40 kg. Gerst heeft een ondersteunend effect in het beheersen van vergelingsvirus. In de onkruidbestrijding wordt met uitzondering van de specifieke grassenmiddelen geen rekening gehouden met de gerst

In de uienteelt wordt veel gebruik gemaakt van papierpulp. Dit is een relatief dure methode, waarbij de dikte van de laag goed moet worden bepaald. Deze methode blijft echter wel langer stabiel ook na regen. In de markt zijn ook producten die een tijdelijk effect hebben en vlak voor een stuifperiode ingezet moeten worden. Voorbeelden hiervan zijn No Dust, Soilfix en Erosioncontrol. Er zijn verschillen waar we later nog op terug komen. Nadelen van deze producten zijn dat ze over het algemeen een korte werking hebben (na (intensieve) regen vaak verdwenen) en hoog in de kosten.

Een methode die steeds meer opgang vindt is het gebruik van (vette) compost. Daarbij wordt na zaai van de uien allereerst een bodemherbicide toegepast (Stomp). Daarna wordt er met cultuurwielen compost uitgereden (circa 25 ton). De compost geeft geen nadelige effecten zoals zoutschade en een mooie aanvulling van de organische stof. Een theoretisch negatief effect op het aantrekken van de bonenvlieg is tot op heden nog niet geconstateerd, maar blijft potentieel wel mogelijk.  

Plantuien: matig plantomstandigheden en bodemmiddelen 

In de afgelopen week zijn er wel veel plantuien geplant. Veel percelen waren echter maar matig bekwaam waardoor planten niet goed bedekt konden worden. Op zandgronden wordt nog wel eens afgebrand met glyfosaat. Houdt hiermee rekening. Om te voorkomen dat er onkruiden kiemen zal zo spoedig mogelijk na het planten de basis toepassing met bodemherbiciden moeten plaatsvinden. De weersomstandigheden maken dit niet eenvoudig. Een start van de plantuien in deze grond zal later een effect geven op de beworteling en groei.

Zaaiuien: Actualiteiten

Er zijn nog niet veel zaaiuien gezaaid. Bij winterplantuien en winterzaaiuien is op de lichte grond al wel schade van aaltjes te zien. Er is inmiddels ook al meeldauw in winteruien/plantuien geconstateerd. Afgaande op de BOS-systemen die twee weken geleden ook al infectiekansen aangaven is dit mogelijk. De huidige omstandigheden zijn voor een verdere ontwikkeling van valse meeldauw echter niet gunstig.

Aardappelen, rhizoctonia en actualiteiten 

De aardappelteelt staat voor een uitdagend seizoen. Een tekort aan pootgoed maakt dat er slim omgegaan moet worden met het beschikbare materiaal. Dit jaar wordt er daarom veel gesneden en draaien de specifieke bedrijven veel uren om dit rond te zetten. Veel telers doen dit ook zelf met alle risico’s die daarbij horen. Vaak is een goede hygiëne en ontsmetting niet op orde. Besteed hier voldoende tijd aan om problemen in het veld te voorkomen. Latent phytophthora is ook zeker aanwezig en op dit moment bij aardappelen in de kas en onder doek al volop tot expressie gekomen. Een andere knolziekte is rhizoctonia. Matige structuur met koude, natte grond versterken de rhizoctonia aantasting. Veel pootgoed heeft in meer of mindere mate rhizoctonia bij zich zonder dat dit zichtbaar is. Een goede knolbehandeling voorkomt veel opkomst problemen.   

Schilkwaliteit in aardappelen

De indruk bestaat dat schurft aantasting de afgelopen jaren toeneemt. In de afgelopen jaren is ook veel meer aandacht gevestigd op organische stof en bodemkwaliteit. Dit in de vorm van NKG en het toedienen van compost of andere vormen van organisch mest. De suggestie groeit daarmee dat er een verband tussen beide ontwikkelingen is. Voor het onderdrukken van schurft aantasting en verbeteren van de schilkwaliteit zijn diverse methoden. In het kader van schurft is naast een goede ras keuze de best beproefde methode op het juiste moment beregenen (knolzetting). Daarnaast kunnen diverse calciumproducten voor een betere schilkwaliteit zorgen. Gips in de winter over de vorst, Calcifert voor en na het poten of andere calcium producten zoals n’xt Calcium. Zwavelzuurammoniak is ook een beproefd product met een onderdrukkende werking op schurft. Op de kennisbank zijn verder diverse onderzoeken en producten met betrekking tot schurft te vinden. De totaal oplossing bestaat echter niet.